Υπάρχουν πολλές απλές δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε με το παιδί σας για να αναπτύξετε την ομιλία και τις γλωσσικές τους δεξιότητες. Μερικές από αυτές είναι:
1. Να είστε καλό πρότυπο αποφεύγοντας την «μωρουδίστικη» ομιλία – να μιλάτε με σαφήνεια και αργό ρυθμό, έχοντας οπτική επαφή με το παιδί σας. Εάν το παιδί σας λέει μια λέξη ή μια φράση λανθασμένα, αντί να το διορθώσετε ή να του ζητήσετε να την επαναλάβει, απλώς ξαναπείτε του τη λέξη / φράση σωστά για να του δείξετε ότι έχετε καταλάβει. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί σας ακούει πάντα τη σωστή έκδοση. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν τη γλώσσα.
2.Να θυμάστε το γλωσσικό σας επίπεδο – μη χρησιμοποιείτε λέξεις ή φράσεις που δε θα καταλάβει το παιδί σας. Μιλήστε του χρησιμοποιώντας τη γλώσσα που μπορεί να κατανοήσει και εξηγήστε του τυχόν νέες λέξεις.
3.Βρείτε χρόνο για να περάσετε με το παιδί σας – ακόμα κι αν είναι μόνο λίγα λεπτά την ημέρα (αν και όσο περισσότερο χρόνο έχετε κατ’ ιδίαν, τόσο το καλύτερο), περάστε λίγες ήσυχες στιγμές με το παιδί σας, κλείστε το κινητό σας και μείνετε μακριά από περισπασμούς. Δείτε μαζί ένα βιβλίο και μιλήστε για τις εικόνες.
4. Κλείστε την τηλεόραση και βγάλτε του την πιπίλα – τα παιδιά δε μαθαίνουν τη γλώσσα και τις κοινωνικές δεξιότητες βλέποντας τηλεόραση, καθώς τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης πριν την έναρξη του σχολείου μπορεί να επηρεάσει τις δεξιότητες της συγκέντρωσης και προσοχής, γεγονός που θα έχει επιπτώσεις στη διαδικασία της μάθησης όταν ξεκινήσουν το σχολείο.
5. Παρατηρήστε και σχολιάστε – όταν παίζετε με το παιδί σας, κάντε ένα βήμα πίσω, μη νιώθετε ότι θα πρέπει να πείτε κάτι συγκεκριμένο, απλά σχολιάστε τα πράγματα που κάνει το παιδί σας, ώστε να μπορεί να ακούσει (και να μάθει) το νέο λεξιλόγιο.
6. Αφήστε το παιδί σας να ηγηθεί – αφήστε το παιδί σας να καθοδηγήσει το παιχνίδι, αφήστε το να είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Αυτό μπορεί να χτίσει την αυτοπεποίθησή του και δεν το αναγκάζει να μιλάει και να απαντάει στον ενήλικα όλη την ώρα.
7.Β Ι Β Λ Ι Α – τα βιβλία μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς τρόπους για να αναπτύξουν τις δεξιότητες της γλώσσας και του αλφαβητισμού. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα παιδιά που έχουν μεγαλύτερη έκθεση σε βιβλία πριν από τη σχολική εκπαίδευση, συχνά αναπτύσσουν δεξιότητες αλφαβητισμού νωρίτερα.
8. Τραγουδήστε τραγούδια και ποιηματάκια – τα τραγούδια και τα ποιήματα περιέχουν ρυθμό και ομοιοκαταληξία, δεξιότητες που βοηθούν στην ανάπτυξη της ομιλίας και του αλφαβητισμού.
9. Τροφοδοτήστε την ομιλία, μην την απαιτείτε – σχολιάστε και επεκτείνετε τις λέξεις και φράσεις του παιδιού σας, αντί να του ζητάτε να επαναλάβει λέξεις. Εάν το παιδί σας λέει “αυτοκίνητο”, απαντήστε λέγοντας “μεγάλο αυτοκίνητο” ή “κίτρινο αυτοκίνητο» ή «γρήγορο αυτοκίνητο”. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν λέξεις, ακούγοντας νέο λεξιλόγιο και συνδυάζοντάς το με τα αντικείμενα ή τα γεγονότα στα οποία επικεντρώνονται.
10. Μετατρέψτε κάθε ευκαιρία σε δραστηριότητα εκμάθησης της γλώσσας – είτε πρόκειται για μια βόλτα στα μαγαζιά ή για την ώρα του μπάνιου, μπορείτε να μετατρέψετε κάθε δραστηριότητα σε δραστηριότητα εκμάθησης της γλώσσας. Δείξτε τα αντικείμενα, ονομάστε τα, τραγουδήστε ένα παιδικό τραγούδι ή κάντε μια ερώτηση. Δε χρειάζεται να δημιουργήσετε χρόνο μέσα στη μέρα για να διδάξετε τη γλώσσα, κάθε δραστηριότητα είναι μια δραστηριότητα εκμάθησης της γλώσσας.
Ομιλία και Γλώσσα
Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι το κλειδί για την ανάπτυξη της ομιλίας, της γλώσσας και των γνωστικών δεξιοτήτων. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον το οποίο βοηθάει στην ανάπτυξη του λόγου και των γλωσσικών δεξιοτήτων και το οποίο θα του δώσει όλη την ώθηση, τη θετική παρότρυνση και την ανθρώπινη επαφή που χρειάζεται. Για ένα φυσιολογικά αναπτυσσόμενο παιδί, η μάθηση είναι εύκολη και η δημιουργία ευκαιριών για μάθηση δεν είναι δύσκολη. Μέσα από το παιχνίδι, τις απλές καθημερινές αλληλεπιδράσεις και εμπειρίες, μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει νέο λεξιλόγιο και δεξιότητες.
Οι ενήλικες δε χρειάζονται ειδική εκπαίδευση ώστε να είναι σε θέση να επηρεάσουν θετικά τη ζωή ενός παιδιού στο ξεκίνημά της. Υπάρχουν μερικοί απλοί δομικοί λίθοι, τους οποίους μπορείτε να τοποθετήσετε έτσι ώστε να βοηθήσετε το παιδί σας να μεγαλώσει, και ως γονέας, το μόνο που χρειάζεται είναι να παρέχετε το χρόνο για να αλληλεπιδράσετε με το παιδί σας. Παίζοντας και δίνοντας χρόνο και χώρο στο παιδί σας για να εξερευνήσει και να αλληλεπιδράσει με το δικό του τρόπο, επιτρέπετε στο παιδί σας να αναπτυχθεί και να μάθει σε ένα διασκεδαστικό και ασφαλές περιβάλλον.
Η ομιλία και οι γλωσσικές δεξιότητες δεν αναπτύσσονται από μόνες τους. Αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης εικόνας που περιλαμβάνει την κοινωνική αλληλεπίδραση, το παιχνίδι, την παρατήρηση, το χειρισμό αντικειμένων, την ακοή και τη συμμετοχή. Όλοι αυτοί οι παράγοντες λειτουργούν από κοινού και συχνά, χωρίς τον έναν παράγοντα, είναι δύσκολο να αναπτυχθεί ο άλλος.
Γιάννης Γιάννακκας
Λογοπαθολόγος-Λογοθεραπευτής
Αρ. Μητρώου: 328
Γωνία Αιπείας 5 Limassol, Cyprus 3021
Λεμεσός ΚΥ 3070
Τηλ. 96-6677 07, 25-934079, 25-932512
